Dzieci osiągają dobre efekty w zakresie uczenia się matematyki, gdy rozumują operacyjnie na poziomie konkretnym, niezbędnym do pojmowania zależności matematycznych, potrafią kierować swym zachowaniem mimo narastających napięć, które towarzyszą rozwiązywaniu zadań, wykazują dobrą koordynację wzrokowo - ruchową i sprawność manualną potrzebną do sprawnego wykonania czynności organizacyjnych i wspomagających uczenie się matematyki.
    W przypadku, gdy występuje opóźnienie chociaż jednego z tych zakresów, uczenie się matematyki sprawia trudności. Gdy dziecko jest nieodporne emocjonalnie i jednocześnie rozumuje jeszcze na poziomie przedoperacyjnym - następuje blokada całego procesu uczenia się matematyki. Dziecko zaczyna kierować całą swą pomysłowość i energię na obronę przed rozwiązywaniem zadań, manifestuje niechęć do działalności matematycznej, wręcz oświadcza, że "nie lubi", "nie chce i nie będzie", upiera się, że "pani niczego nie zadała", uporczywie nie chce odrabiać zadań domowych, ucieka w "chorobę", wymusza pomoc przy odrabianiu zadanych lekcji, nie potrafi skupić się nad treścią zadań, nie dostrzega prostych związków. Są to wtórne symptomy niepowodzeń w uczeniu się matematyki. Z reguły pojawiają się one w tym samym czasie, gdy dziecko otrzymuje pierwsze negatywne oceny. Dlatego też , te wtórne symptomy, dorośli przyjmują za bezpośrednie przyczyny niepowodzeń. Na dodatek obserwując zachowanie dziecka, odnoszą wrażenie, że nie tylko nie chce, ale i nie potrafi nauczyć się niczego z matematyki. Rodzice dochodzą do wniosku, że źródłem wszystkiego jest brak zdolności matematycznych. Ta wadliwa interpretacja ma fatalne skutki. Wiadomo, że na "brak zdolności" niewiele można poradzić i dlatego dzieci te pozbawione są pomocy. Jest to także groźne z tego względu, że źródła niepowodzeń w nauce matematyki rzutują na inne sfery działalności.
    Odporność emocjonalna, niezbędna w pokonywaniu trudności tkwiących w zadaniach matematycznych jest warunkiem pomyślnego rozwiązywania wszystkich problemów wymagających wysiłku intelektualnego. W matematyce wywołuje to blokadę procesu uczenia się zaraz na początku. Po prostu dziecko nie rozwiązuje zadań i nie gromadzi doświadczeń logicznych, a to wstrzymuje kształtowanie pojęć i umiejętności matematycznych. Podobnie jest w przypadku należytej koordynacji wzrokowo - ruchowej. Dobra sprawność manualna, precyzyjne spostrzeganie i koordynacja wzrokowo - ruchowa są warunkiem opanowania wszystkich umiejętności także czytania i pisania. Jednak w procesie uczenia się matematyki zaburzenia tych funkcji mają bardzo poważne następstwa - blokują proces uczenia się. Konieczne jest przyspieszenie operacyjnego rozumowania, wzmacnianie odporności emocjonalnej, usprawnianie manualne, zwiększanie precyzji spostrzegania, a wówczas dziecko będzie radziło sobie nie tylko z matematyką, ale także z nauką innych przedmiotów. Będzie umiało skupić się na wykonywanych czynnościach, uważniej słuchać, łatwiej pokonywać trudności, będzie śmielsze w swych wypowiedziach. Efektem będą lepsze oceny ze wszystkich przedmiotów, a także akceptacja społeczna w grupie rówieśników.
    Na tej podstawie można stwierdzić, że uczenie się matematyki nie jest uwarunkowane posiadaniem specjalnych zdolności, lecz opiera się na procesach psychicznych, które występują u każdego mieszczącego się w kategoriach normy - dziecka. Warto w tym miejscu przytoczyć stanowisko wielkiego psychologa J. Piageta, który twierdzi, że "każdy normalny uczeń jest zdolny do poprawnego rozumowania matematycznego, jeżeli odwołamy się do jego aktywności i jeżeli uda nam się usunąć zaburzenia emocjonalne, które często wywołują poczucie niższości na lekcjach z tej właśnie dziedziny wiedzy".
    Dlatego każdy zdrowy uczeń przy prawidłowym stanie emocjonalnym może przyswoić sobie podstawowe pojęcia i umiejętności matematyczne.

Literatura:

1. E. Gruszczyk - Kolczyńska - Dlaczego dzieci nie potrafią uczyć się matematyki?
2. K. Kotlarski - Uzdolnienia matematyczne, a rozwiązywanie problemów.
3. E. Stucki - Rozwijanie zdolności matematycznych.

Powrót do Top Secret